Đạo diễn Từ Khắc: Không phân giải cao ngừng làm mới bản thân

Đông Phương Bất Bạicủa Lâm Thanh Hà là một trong các hình tượng kinh điển trong phim Từ Khắc Nhiều năm nay, ông từng thử sức với rất nhiều loại thể phim khác nhau. Nhưng cứ sau một giai đoạn, ông lại quay trở về với phim võ hiệp sở trường. Có phải ông cảm thấy dòng phim này mới là thích hợp nhất với phong cách của mình? Từ trước đến nay, tôi chưa từng nghĩ mình là đạo diễn phim võ hiệp, bởi Trung Quốc có rất nhiều đề tài thú nhận đáng để phá hoang và thực hành. Trong thập niên 80, phần đông các đạo diễn đều chọn lọc chủ đề hiện thực cho phim của mình. Riêng tôi từ nhỏ đã yêu thích phim và tiểu thuyết võ hiệp. Tôi cho rằng văn hóa võ thuật là một nét đặc sắc của điện ảnh Trung Hoa, nếu không ai làm phim về đề tài này thì thực sự rất hoang phí, nên tôi bắt đầu làm phim võ hiệp. Thực ra thì tôi cũng hứng thú với rất nhiều loại thể phim khác nữa. Sau một thời gian dài liên tục làm phim võ hiệp mà đổi sang một loại phim mới cũng là cách rất hay để tìm hiểu về không gian phát triển hiện tại của điện ảnh nước nhà. Mấy năm gần đây, số người làm phim võ hiệp có vẻ đã giảm đi so với lúc trước, thành thử tôi mới quay lại với dòng phim này. Tại sao ông lại có ý tưởng thực hiện phim Lâm hải tuyết nguyên phiên bản 3D? Vào những năm 70, 80, tôi từng được xem tác phẩmLâm hải tuyết nguyêntrên sàn diễn kinh kịch, sau này lại có nhịp xem bản phim đen trắng được chuyển thể lần trước tiên. Câu chuyện trongLâm hải tuyết nguyênxảy ra tại miền đông bắc, vào thời kỳ hậu chiến khi các băng thổ phỉ hoành hành. Điện ảnh luôn chú trọng việc khai khẩn các tầng bậc tâm lý của con người, nên tôi cho rằng đề tài này rất hiệp để chuyển thể thành phim một lần nữa. Từ Khắc là một trong các tăm tiếng đạo diễn hàng đầu của ảnh đàn Hong Kong, Trung Quốc Tiểu thuyết Lâm hải tuyết nguyên từng được chuyển thể rất nhiều lần, bản phim mới này của ông sẽ hoàn toàn áp với nguyên tác hay sẽ đổi thay ở các tình tiết? Từ sách chuyển thể lên màn ảnh vững chắc sẽ phải đổi thay nhiều, tuy nhiên cụ thể ra sao thì hiện tại, tôi vẫn đang nghiên cứu. Trong phim điện ảnh Địch hào kiệt: thông thiên đế quốc có rất nhiều yếu tố mang tính mường tưởng. Điều này có làm ông bị sức ép khi thực hành Địch nhân tài truyền kỳ? Người làm phim cần học cách giảm áp lực tốt nhất có thể. Cá nhân tôi làm phim đốn là vì yêu thích một đề tài nào đó và mong muốn dùng phương thức của riêng mình để thực hiện bộ phim hoàn hảo nhất, qua đó chia sẻ với người xem cảm xúc và suy nghĩ của mình. Tôi nghĩ người đạo diễn nên dồn toàn bộ tinh thần vào bộ phim, không nên suy nghĩ những chuyện khác. Hai phim điện ảnh trước đây của ông là Hoàng Phi Hồng và Tiếu ngạo giang hồ đều được sản xuất thành series, phần này nối tiếp phần kia. Ông có dự định thực hành phim Địch tài năng theo hình thức này không? Điều này còn tùy thuộc vào phản ứng của khán giả, nếu như khán giả yêu thích chủ đề này thì tôi sẽ làm tiếp các phần sau. Phim điện ảnh series trước tiên cần có nội dung mới lạ, khiến khán giả bị quyến rũ không ngừng. Thứ nữa là cần có ý kiến của người đạo diễn. Nếu ý kiến này lặp đi lặp lại trong các phần thì series phim đó không cấp thiết phải tồn tại nữa. Có rất nhiều tác phẩmtrước đâycủa ông đều trở nên phim tâm đắc của một bộ phận khán giả Trung Quốc, song song tạo ra nhiều hình tượng kinh điển trên màn bạc. Khi bấm máy những bộ phim đó, ông có đoán biết được việc này? Đích thực là tôi không hề ngờ tới chuyện này. Vày những người làm phim như tôi đơn giản chỉ là san sẻ câu chuyện của mình với khán giả mà thôi. Việc hình tượng nhân vật trong phim được khán giả ghi nhớ hoàn toàn là ngẫu hứng, không phải cứ mong là được. Cũng giống như thi hào Lý Bạch, ông ấy đâu thể ngờ được mấy nghìn năm sau, người ta vẫn còn đọc thơ của ông. Từ Khắc chỉ đạo diễn xuất cho Châu Tấn trên phim trườngLong môn phi giáp Là một người có kinh nghiệm làm phim võ thuật, ông nhận định thế nào về Vương Gia Vệ và bộ phim Nhất đại tông sư của ông ấy? Nhất đại tông sưlà tác phẩm khôn xiết tót vời. Tuy nhiên, chất liệu của bộ phim này không hoàn toàn là chân thực, nó cũng có những nhân tố hư cấu thẩm mỹ nhất mực. Từ những năm 50 đến nay, phim võ thuật đã sang nhiều thời đoạn đổi thay. Mỗi lần đổi mới đều có căn do và quá trình của riêng nó, gắn liền mật thiết với thời đại cũng như nhu cầu phim ảnh của con người. Có một điểm tương đồng giữa ông và đạo diễn James Cameron của Mỹ, đó là khả năng hình dung phi phàm. Còn nhớ năm 1983, khi thực hiện Tân Thục Sơn kỳ hiệp truyện, ông từng mời ekip kỹ xảo của Hollywood tham dự quá trình hậu kỳ phim. Liệu rằng kỹ thuật 3D của hiện tại có thể giúp ông mở ra thêm một thời kỳ phim võ hiệp mới? Chuyện này có lẽ nên kể bắt đầu từ phim đầu tay của tôi –Điệp biến.Đây là một phim đậm chất kỳ bí, mà trong phim, loài bướm bị nghi là thủ phạm giết người. Để dàn dựng được cảnh phim bướm bay ra giết người, tôi đã cho thả từng đàn từng đàn bướm thật. Sau này, một người đồng nghiệp đến thăm tôi, hỏi tôi tại sao không sử dụng kỹ xảo cho các cảnh phim như vậy, tôi không đáp và cũng không biết phải trả lời ra sao. Nhưng chính người bạn đó đã nhắc nhỏm tôi phải suy nghĩ: tại sao phim Trung Quốc lại ít dùng hiệu ứng kỹ xảo. Có lẽ là vì chưng chúng ta không có hàng ngũ hậu kỳ chuyên nghiệp. Kể từ lần đó, tôi bắt đầu tìm đến các chuyên gia của Hollywood và dần lập ra một ekip của riêng mình. Tôi cho rằng kỹ xảo điện ảnh là một phương tiện hiệu quả giúp bộ phim mở rộng không gian phát triển. Vào thời điểm phim bom tấnAvatarra mắt, tôi được biết rất nhiều đạo diễn lớn của các nước bạn đang nghiên cứu kỹ thuật 3D nên cảm thấy rất hiếu kỳ. Phim ảnh từ định dạng 2D chuyển sang 3D cũng giống như từ phim câm chuyển sang phim nói, từ phim đen trắng chuyển sang phim màu, mỗi một sự thay đổi này đều khiến điện ảnh đến gần hơn với khán giả. Nhiều người cho rằng kỹ thuật 3D là con dao hai lưỡi. Ông nghĩ sao về điều này? Mỗi kỹ thuật khi mới ra đời đều không tránh khỏi những lời thảo luận. Trải qua quá trình dần định hình và phát triển của kỹ thuật đó, người ta sẽ dễ dàng thu nạp nó hơn. Thí dụ như vào thời kỳ nguyên sơ của phim màu, công tác thực hành rất phức tạp và tồn tại nhiều vấn đề về kỹ thuật, vì phải trộn những cuộn phim màu sắc khác nhau vào làm một. Nhưng sau khi kỹ thuật được cải tiến và con người nắm bắt nó rõ ràng hơn, thì phim màu lại trở nên dụng cụ phục vụ tích cực trong đời sống con người. Có thể khán giả đã quá quen thuộc với những bộ phim võ hiệp ghi hình trong gió cát của bối cảnh thực, nhưng tôi tin, dần dà người ta sẽ làm quen được với phim võ hiệp nghị dạng 3D. “Kỹ xảo là công cụ hữu hiệu để phát triển không gian của điện ảnh” Năm 2012, mặc dù phim Hollywood vẫn không ngừng tiến công các rạp chiếu tại Trung Quốc đại lục, nhưng phim ảnh trong nước vẫn có số doanh thu lý tưởng. Ông nhòm thế nào về hiện tượng này? Tôi nghĩ điều này là hoàn toàn dễ hiểu. Khán giả xem phim không đơn thuần vì loại thể phim hay kỹ xảo thực hiện phim, mà chọn lọc phim theo đúng nhu cầu cuộc sống của mình. Không thể vì một dạng phim nào đó ăn khách mà chỉ chuyên tâm sản xuất dạng phim đó, vì xem đi xem lại cùng một phong cách phim trong thời kì dài vững chắc khiến người xem chán ngán. Nói như vậy thì có phải là các đạo diễn tại đại lục nắm bắt rất tốt tâm lý của người xem? Tất cả các đạo diễn đều không ngừng lóng mối liên tưởng giữa bản thân và khán giả. Phim ảnh Hollywood rất được yêu thích tại thị trường Trung Quốc, và cũng có không ít đạo diễn người Hoa tạo ra được sản phẩm có tầm ảnh hưởng với thế giới. Người đạo diễn có phim hay chính là người đạo diễn của cả thế giới. Theo ông, trào lưu bắc tiến của các đạo diễn Hong Kong có ảnh hưởng như thế nào đối với nền điện ảnh tại đây? Từ Khắc cho biết, điện ảnh không phân biệt vùng miền Xưa nay tôi không có khái niệm phân định địa phận của điện ảnh, dễ thường lại chia nền điện ảnh thành từng thành phố Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu…? Đối với việc làm phim, điều quan trọng nhất là đề tài của phim có xứng đáng để tác giả san sớt cùng khán giả hay không. Hong Kong sau khi được trao trả về Trung Quốc cũng trở thành một phần của Trung Quốc, không nên tồn tại cách nói “bắc tiến”. Hong Kong là một thị trường phim ảnh rộng lớn, đưa bộ phim của mình đến với nhiều đối tượng khán giả là việc quan yếu mà người làm nghề như tôi đang thực hành. Có nhiều phim sản xuất ở Hong Kong nhưng cũng tạo được tiếng vang ở thị trường đại lục, điều này không có gì là khó hiểu cả. Một số quan điểm cho rằng điện ảnh Hong Kong hiện tại đã chết. Ông nghĩ thế nào về tương lai phát triển của điện ảnh Hong Kong? “Mỗi nền điện ảnh đều có thời đoạn thăng và trầm” Tôi không cho rằng điện ảnh Hong Kong là một khuôn khổ độc lập, mà luôn nói là “nền điện ảnh của Trung Quốc”, trong điện ảnh Trung Quốc bao gồm cả điện ảnh Hong Kong. Thị trường điện ảnh của một nơi nào đó không tốt không đồng nghĩa với phim ảnh của nơi đó đã chết yểu. Sự phát triển của điện ảnh luôn sang những đỉnh cao và cả những thời đoạn thoái hóa. Trong những thời kỳ như thế, người làm điện ảnh sẽ dựa vào khuynh hướng phim ảnh của toàn xã hội để tìm những tư tưởng mới. Nói cách khác, nhà làm phim bản chất đổi thay mình theo những biến hóa khôn lường của từng lớp. Có thể thời đoạn đổi mới này sẽ kéo dài khá lâu, nhưng chung cuộc cũng sẽ có những tác phẩm xuất sắc ra đời. Thùy Dương