Một ngày, trước khi bắt đầu sự nghiệp làm kỹ sư, Hans xuất phát rời Hamburg (Đức) để đến Davos (Thụy Sĩ) – nơi mà ngoài đời thực là đô thị trên núi cao nhất châu Âu – thăm người anh họ Joachim đang nghỉ tại một viện điều dưỡng có tên là Sơn trang
Sau khi đọc xong, tôi sẽ cho đi cuốn sách. Xác thực hơn là tập 1 của cuốn sách với 670 trang, dù ngoài bìa sách không ghi rõ “Tập Một” có thể khiến độc giả lầm lẫn. “Vấn đề là sách quá dày nên nếu xuất bản thì phải chia làm 2 tập” – Giám đốc NXB Trẻ là ông Nguyễn Minh Nhựt nói trong buổi giới thiệu sách ở Hà Nội đầu tháng 8. Hans dự định ở đó 3 tuần, không có ý định coi chuyến đi là một dịp đặc biệt, chỉ muốn đi mau chóng cho xong để sớm quay lại với cuộc sống thường nhật ở đồng bằng mà anh vừa bỏ lại sau lưng.
“Nhưng” – ông Nhựt kể - “Cuối cùng, anh Nguyễn Thế Truật, Tổng biên tập NXB Trẻ, đã phát biểu một câu chốt khiến mọi băn khoăn không còn là vấn đề: Những ai đã đọc Núi thần tập 1 thì chẳng thể nào không đọc tập 2, còn những ai đã không đọc tập 1 thì cũng sẽ không tìm đọc tập 2 đâu”.
Murakami đã sáng tạo ra nhiều nơi chốn “tận cùng thế giới”, còn Davos của Mann thì sao? Một địa danh trên núi có bầu không khí loãng và “đẹp mê li khi có tuyết” (theo lời tả của nhân vật Joachim trong Núi thần và cảnh tượng ngoài đời đúng là như vậy).
Đây cũng là một trong những tiểu thuyết có ảnh hưởng lớn nhất của văn học Đức thế kỷ 20. Thomas Mann viết Núi thần từ năm 1912, đến năm 1924 mới xuất bản. Tờ The Times tụng ca nơi đây: “Nếu ngày tận thế đã gần kề, còn nơi nào tuyệt hơn để đến thăm ngoài Davos?”.
Hơn một thập kỷ, và đọc cũng không cần phải cấp. Cốt truyện này khi nhắc đến ở những năm 2000 có thể khiến bạn đọc, đặc biệt là bạn đọc châu Á, can hệ đến những cuốn tiểu thuyết cũng rất dày của nhà văn Haruki Murakami.
Trong cuộc họp nói trên, ban biên tập đã tranh biện về việc cuốn sách có được bạn đọc đón nhận hay không. Đây là một cuốn sách đậm đặc phong vị của châu Âu, đầy sự lịch lãm và hài hước, những gì mà người châu Âu coi là sự diễn tả của văn hóa- GS Ngô Bảo Châu.
Bên cạnh đó, Núi thần là một tác phẩm văn chương kinh điển, không dễ đọc. Ảnh: Reuters. Ở Núi thần , sự thèm muốn nhục dục cũng được biểu hiện rõ ràng hơn. Núi thần của Thomas Mann là tác phẩm khiến GS Ngô Bảo Châu phải “đấu tranh” để có thể đưa vào tủ sách Cánh cửa mở mang , và cũng là tác phẩm độc nhất khiến cả thảy ban biên tập của NXB Trẻ phải họp để bàn xem có nên xuất bản hay không.
Tập 2 đang được dịch và dự định ra mắt vào năm sau. Núi thần và Chết ở Venice có thể coi là “anh em sinh đôi”, vì Mann viết 2 tác phẩm này gần như cùng thời kỳ. Mi Ly Thể thao & Văn hóa Cuối tuần. Nội dung và tuyến nhân vật của 2 cuốn sách cũng có điểm tương đồng, hoặc đối xứng, về văn phong thì Núi thần tươi sáng hơn. Mất đến 1 năm là chuyện thường.
Bối cảnh đẹp cho một chuyện tình Trong Núi thần , nhân vật chính của cuốn sách là kỹ sư trẻ Hans Castorp, một chàng trai hơn 20 tuổi bình dị, còn “chưa bén rễ ăn sâu bám chắc vào cuộc đời”.
Núi thần (tiếng Anh The Magic Mountain, tiếng Đức Der Zauberberg) được coi là tiểu thuyết vĩ đại nhất của Thomas Mann, nhà văn lớn của nước Đức đầu thế kỷ 20, Nobel văn học 1929. Họ đều là đối tượng để Hans soi chiếu ý kiến và tinh thần hệ của anh, hay cũng chính là của Thomas Mann, về cuộc thế và thời cục: bệnh tật, cái chết, ái tình, tuổi xanh, vẻ đẹp, sự quyến rũ xác thịt
Cuốn sách phải được san sẻ giữa những nhân tình có chung tình ái với văn chương tuyệt vời”. Có người nêu ý kiến, nên xem phản hồi đối với tập 1 rồi mới quyết định in tiếp tập 2. Vài chuyện xảy ra khiến Hans phải ở lại đó 7 năm, như GS Ngô Bảo Châu viết rất hình tượng là “suốt chiều dài cuốn tiểu thuyết dày ngàn trang của Thomas Mann”.
Vài nhân vật nam là hình tượng mô phỏng những nhân vật có thật ngoài đời: thi sĩ, nhà triết học, nhạc sĩ… thời đó.
Tiếp sau kỳ thư Nắng tháng Tám ( Light in August ) của William Faulkner ra mắt ở Việt Nam qua bản dịch của dịch giả Quế Sơn, một tuyệt bút văn học thế giới lại được giới thiệu ở nước ta. Với câu nói đó, vướng mắc đã được giải tỏa và song song cũng “khoanh vùng” luôn đối tượng bạn đọc của cuốn sách. Sách hay không chỉ để ca ngợi Mark Twain từng nói một câu nghe khá mất hứng, nhưng tiếc thay lại đúng, rằng: “Sách kinh điển là thứ người ta tụng ca nhưng không đọc”.
Ở cả 2 cuốn, Mann đều chọn một bối cảnh thật đẹp để kể một câu chuyện tình (“thị thành nước” Venice và “thị thành núi” Davos), hoặc hơn cả một câu chuyện tình.
“Núi thần”, ngoài đời, ở Davos – tỉnh thành cao nhất châu Âu thuộc bang Graubünden (Thụy Sĩ), nơi gợi cảm hứng cho Thomas Mann viết tiểu thuyết Núi thần.
Và như vậy, Núi thần – cuốn sách gây nhiều tranh biện nhất trong nhóm làm sách Cánh cửa mở mang – suôn sẻ đến với độc giả Việt Nam qua bản dịch của dịch giả Nguyễn Hồng Vân. Có thể, bạn đọc sẽ ít nhiều ái ngại khi bắt đầu đọc Núi thần vì sự khổng lồ của nó, nhưng khi đã đọc xong thì việc đọc lại cuốn sách, thưởng thức thứ văn tuyệt đẹp của Mann là cả một niềm hạnh phúc và một thú vui.
Mối liên tưởng khích là, Thomas Mann là một tiền bối và có ảnh hưởng đến văn chương của Faulkner.
Mann và Murakami đều có cái tứ chung: nhân vật chính của họ là biểu tượng của những người trẻ rời bỏ cuộc sống thông thường nhàm chán để tìm đến một thế giới nhỏ hơn, tách biệt với phần còn lại của thế giới rộng lớn, nơi nội tâm con người là thứ được quan hoài nhất.
Một trong những lý do khiến Hans ở lại là sự xuất hiện của Clawdia Chauchat, một nữ giới người Nga, người gợi lên ở anh nhiều ham muốn. Lại còn thế này nữa, sách kinh điển cũng là dạng sách mà nội dung cốt truyện đều hay được nhắc đến ( Những người khốn khổ chẳng hạn), nên độc giả lại càng cảm thấy không cần đọc cũng được.
Như một bạn đọc đã viết trên trang Powell's Books : “Tôi sẽ đọc lại, hay nhất là vào cuối mùa thu, khi ở trên boong tàu, dưới ánh sáng ác vàng, khi làn gió se lạnh thổi qua. Vậy nên, nếu yêu một cuốn sách, đừng gán cho nó hai chữ “kinh điển”, hãy nói đó là một cuốn sách hay nên đọc, giản dị vậy thôi. Các nhân vật trong cuốn tiểu thuyết giao hội thành một cộng đồng nhỏ đại diện cho một châu Âu thu nhỏ trước Chiến tranh thế giới thứ nhất.
Nhưng dự trù đó không bao giờ trở thành sự thực. Bìa tiểu thuyết Núi thần , bản dịch tiếng Việt của Nguyễn Hồng Vân. Mann cũng là tác giả của tiểu thuyết ngắn Chết ở Venice (Death in Venice) cũng do dịch giả Nguyễn Hồng Vân dịch và được đưa vào tủ sách Cánh cửa mở mang. Sách dày nên in cũng tốn kém, đó là vấn đề mà chính GS Châu cũng nhận.
Tờ The Times của Anh từng có bài báo mang cái tít: “Nếu ngày tận thế đã gần kề, còn nơi nào tuyệt hơn để đến thăm ngoài Davos?”. Đoạn đối đáp tán tỉnh nóng bỏng của cả hai ở cuối sách (tập 1) và lời tỏ tình của Hans tuồng như hé lộ một mối quan hệ sẽ được biểu lộ kỹ hơn ở tập 2.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét