Lo vướng “bẫy phí mới nhất tổn rẻ”

Trang 1 / 2 Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa trình Chính phủ đề án “Tiếp tục đổi mới và đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế”, với mục tiêu đưa Việt Nam vào hàng ngũ nhà nước có thu nhập trung bình vào năm 2020. NCĐT đã bàn bạc với tấn sĩ Võ Trí Thành, Viện phó Viện Quản lý Kinh tế Trung ương và là Tổ phó tổ soạn thảo đề án này. Thưa ông, những điểm cơ bản trong đề án này là gì? Đề án coi lại nền kinh tế Việt Nam trong cả quá trình từ năm 1986 đến nay. Qua đó, đề án chỉ ra 3 ách tắc. Thứ nhất là ách tắc về thể chế, liên tưởng đến chính sách pháp lý (luật chơi), tổ chức và bộ máy hành chính (người chơi) và việc thực thi, chế tài và thời điểm. Xa hơn nữa là những vấn đề trên liên tưởng đến cải cách hành chính, phân bổ hiệu quả hơn nguồn lực. Ngoài mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, còn có phát triển vững bền và hạn chế rủi ro gây bất ổn kinh tế vĩ mô. Thứ hai là ách tắc về kết cấu hạ tầng, gồm năng lượng, giao thông… Thứ ba là ách tắc về nguồn nhân công. Ông nhìn như thế nào về những cái được và chưa được của nền kinh tế Việt Nam sau đổi mới? Những cái được là tăng trưởng kinh tế tương đối tốt. Và chuyển dịch cơ cấu từ nông nghiệp sang công nghiệp - dịch vụ, nhìn một cách tổng thể, đã được thực hiện theo hướng công nghiệp hóa - đương đại hóa. Cái chưa được lớn nhất là sự phân bổ nguồn lực, dưới góc nhìn thị trường, tuy có tiến bộ, nhưng không mấy hiệu quả. Nguồn lực lớn nhất liên can đến đầu tư, bao gồm tiền nong, tài nguyên tự nhiên, đất đai và nhân công. Trong việc phân bổ nguồn lực, vai trò của Nhà nước, với tư cách là người quản trị sự phát triển chung, ổn định kinh tế vĩ mô, người ra chính sách và chủ sở hữu các doanh nghiệp Nhà nước, còn nhiều vấn đề phải xem lại. Mục đích của đề án là làm sao toá những rào cản để việc phân bổ nguồn lực đích thực có hiệu quả. Điều này can hệ đến vai trò và cách thức can thiệp của Nhà nước. Việt Nam vẫn ở tuổi của một nền kinh tế chuyển đổi từ tập kết quan lại sang kinh tế thị trường. Do đó, quốc gia đóng vai trò rất quan trọng. Vai trò này nằm ở 3 điểm sau đây. Thứ nhất, thiết lập được những thể chế để thị trường vận hành hoàn hảo và nguồn lực được phân bổ hiệu quả hơn. Thứ hai, thúc đẩy tính sáng tạo phát triển. Thứ ba, chủ động và linh hoạt trong việc giảm thiểu rủi ro bất ổn vĩ mô, giải quyết được những vấn đề từng lớp và môi trường. Để làm tốt vai trò của mình, quốc gia phải đổi thay cách thức can thiệp. Thay đổi cách thức can thiệp như thế nào, thưa ông? Qua cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, bắt đầu từ nền kinh tế lớn nhất thế giới là Mỹ, chúng ta thấy rõ sự thất bại của chính phủ (nói chung) trong vai trò giám sát thị trường tự do. Trang 1 2 Trang kế tiếp